” Sevgi , birisi gelip anlam katıncaya dek , bir sözcükten ibarettir ”
Paulo Coelho
İlber Ortaylı ” İnsan bunaldığı zaman Bosna ‘ya gitmeli. Dünya hakkında ümidinizi yitirirseniz Bosna’ya gidin.” demiş.
Bende düştüm yollara.
Balkanlar inanılmaz doğası ve çok güzel mimarisi ile beni büyüledi.
Vize konusunda hep mi Avrupalılar şanslı olacak biraz da biz vizesiz gezelim dimi ama :))
Bulgaristan ‘ı ikiye bölen dağ silsilesinin adı Balkanlardır. Daha sonra bu isim tüm bölge için kullanılmaya başlanmış.
Bugün tüm dünya Balkan kelimesini kullanıyor. Sarp ve ormanlık sıradağ gibi anlamlara geliyor.
Oldukça zengin bir coğrafya.
Üzerinde yaşayan tüm kültürleri ve Osmanlı izlerini taşıyor.
Dinar Alplerin’in eteklerinde ki ülke Bosna Hersek.
Bosna Hersek Dinar Alpler’ i ile çevrili. Pek çok dini bir arada yaşamış ender coğrafyalardan. Cami , kilise , sinagog hepsi yan yana.
Bu yüzden ” Avrupa ‘nın Kudüsü ” şeklinde adlandırılır başkent Saraybosna.1463 de Osmanlı İmparatorluğuna katılmış.
Osmanlı döneminin Balkan’larda ki en önemli kentidir. Sebebi ; 15 yüzyılda fethedilen kent o dönem İsahovic Bey tarafından çok sayıda saray , hamam ,cami yaptırmış ve Saraybosna’nın ilerlemesinde önemli rol oynamış.
Uzun yıllar Osmanlı idaresinde bulunan Bosna Osmanlı kültür ve medeniyetinden önemli bir miras aldı.
Bosna Hersek ; Boşnaklar , Hırvatlar , Sırplar olmak üzere bu 3 etnik gruba ev sahipliği yapmıştır.
Tarihi ve kültürü açısından oldukça zengindir.
Saraybosna ; Miljacka Nehrinin kenarına kurulmuş. Balkanlar ‘ın tarihi dokusu , mimarisi , mutfağı , müziği ile kültürel farklılıkları çok yakından yaşayacağınız ender güzellikte bir kent.
Saraybosna 1992 yılında ki savaşa kadar Müslümanların tüm mezhepleriyle Hristiyanların ve Musevilerin iç içe yaşadığı bir yerdi.
Pek çok lisanda karşılığı Sarajevo olan Saraybosna ülkenin en büyük şehri. Sokaklarında kaybolmayı , ufak kafeler de kahve içmeyi çok seveceksiniz.
Burada olduğum zaman boyunca kendimi hiç yabancı gibi hissetmedim.
Anadolu kentlerini geziyor hissi yolculuk boyunca hiç peşimi bırakmadı. Türkçe konuşmalar , ezan sesleri , Türk bayrakları , kahve lokum ikilisi…
” insanların ayrıntılara boğulmadığı günlerden kalma güzel bir cümle vardı ;
göz gördü , gönül sevdi. ”
Ah Muhsin Ünlü
Bu kent geçmişi , dokusu, tarih kokan mimarisi ile sizi sarıp sarmalıyor ve geçmişini , yaşadıklarını sizinle paylaşıyor.
Savaş her zaman ki gibi burada da büyük yaralar açmış. Ve hala yaralar açık duruyor.
Her yerde kendini hissettiren bir gri renk var.
Katliamlar yıkımlar kadınların yaşadıkları iç parçalayıcı.
Kurşun delikleri , yıkık binalar ,ağar tahribat her yerde fazlası ile hissediliyor.
1995 ‘te imzalanan Dayton Anlaşması ile Bosna Hersek resmen kuruldu.
Keşfetmesi çok kolay çünkü her yer yürüme mesafesinde. Baş çarşı’nın bütün ara sokaklarına girin.
Sürekli bir sürpriz. Ortada bir çeşme düşünün etrafına kuşlar yerleşmiş.
Çarşı ‘nın kalbi 1753 den beri merkezde bulunan kibar bir ahşap şadırvan olan Sebil ‘dir.
Sağlı sollu ahşap dükkanlar önlerinde ufacık tabureler. Şehrin dokusu kokusu o kadar tanıdık ki.
Kahve içerken yan masalardan selam verenler gülümseyenler çok hoş gerçekten.
Avrupa’nın ilk elektrikli tramway hattına sahip kentidir.
1984 kış olimpiyatları bu kentte yapılmıştır.
Çok fazla zaman istemeyen ufak tefek derli toplu bir kent. 1 gün dolu dolu yetiyor. Etrafı çok güzel.
Doğayı anlamak hissetmek açısından çok güzel. Baş çarşıda çay kahve molası sırasında etrafı gözlemleyin.
Börek köfte derken burası aynı bizden biri.
Kazancılar Sokağı ‘na çok yakın mesafede bulunan Sac Börek kesinlikle atlanmamalı.
En önemli diğer kent Mostar… Saraybosna Mostar arası muhteşem. Zümrüt yeşili her yer. Dağlar nehirler müthiş.
Fotoğraf severler için bulunmaz. Buralara gelince insan ya doğaya doyuyor yada doyamıyor.
Vakit varsa Poçitel ‘e uğrayın. Osmanlı köyünde ki köylülerden incir alın muhteşem bir lezzet. Bu köy Türklerin kurduğu ilk köy.
Çok bilinmeyen Mediaval Kalesinin de içinde bulunduğu Travnik ‘i mutlaka görün derim.
Köprü ; Neretva Nehri üstünde ki hilal ay şeklinde görüntüsü ile çok zarif bir duruş sergiliyor.
Maalesef acılı yılların izini taşıyor. Tıpkı bir ressamın elinden çıkmış kadar naif.
Mostar’ı bu kadar ünlü yapan ise , coğrafyasından ziyade , dünyaca ünlü köprüsü bence. Mostar, Bosna Savaşı’nın sembolü olmuş.
Kentte , duvarlarda ve taşlar da ” Don’t Forget ” (Unutma) yazısını göreceksiniz.
Mostar Köprüsü tam bir Osmanlı şaheseri. Mimar Hayreddin tarafından yapılan köprü 426 yıl ayakta kalmış.
1993 yılında yıkılmış. Dünya Bankası ve UNESCO ve Türkiye’nin desteğiyle nehirden çıkarılan taşlar ile yeniden inşa edildi.
Şehir silüetine ise tamamen Osmanlı mimarisi hakim.
Mostar Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı topraklarına katılmış.
Osmanlı dönemi taş köprüleri arasında önemli bir yeri var.
2005 yılından beri kent ile beraber köprü UNESCO Dünya Mirası Listesi ‘nde.
1992 de ki savaşta Hırvatlar köprüyü bombalamışlar. Köprünün batısında Hırvatlar doğusunda Müslümanlar yaşıyor.
Gençler cesaret gösterip köprüden atlıyor. Birini gözlerimde gördüm ama fotoğraflayamadım.
Bu gelenek yıllardır devam ediyor.
Bir düşü gerçekleştirme olasılığı yaşamı ilginçleştiriyor…
simyacı
Türk kahvesi için Morica Han bence çok güzel bir mekan.
Boşnak Birası denemediyseniz eğer buraya gelince mutlaka tadın derim.
Pivnica HS isimli mekanı not alın lütfen.
Çeşit çeşit biraların olduğu mekanda , bir tadım turu yapabilirsiniz kendinize.
Kitap okuma önerileri ; Sevdalinka , Drina Köprüsü , Derviş ve Ölüm. Kültürümüze bu kadar yakın 500 yıldır kardeşliğimizin devam ettiği topraklar mutlaka görülmeli.
Önemli bir kültür yumağı olan BOSNA HERSEK ; acıları sarmak acılara ortak olmak için sizleri bekliyor.
O topraklardan olmam gurur verici, aancak hep Osmanlidan kalma kültürden söz edilir ama Osmanli bizden neler ögrendi hic yazilmaz.
Kesinlikle ister Osmanlı deyin ister günümüz Türkiye si biz Balkan göçmenlerinden çok şey almıştır .
Fotoğraflarınıza bayıldım. Çok hoş bir yazı olmuş.